Erken Evre Melanom Dışı Deri Kanserinde (MDDK) Kişiye Özel Tedavi

Erken Evre Melanom Dışı Deri Kanserinde (MDDK) Kişiye Özel Tedavi 

Deri kanserlerinin çoğu bazal veya spinal hücreli deri kanseridir, ve genellikle baş  - boyunda görülür.  Erken teşhis edilmesi , dolayısıyla   tedavi şansı çok yüksektir. Tedavide amaç, kanserli dokunun tümüyle (çevresinde 3-10 mm sağlam deri ile ) çıkarılması veya   tahrip edilmesidir.   Seçilen tedavi  modeli , tekrarlamayacak şekilde tümörü yok ederken  (lokal kontrol) hiç yada   az iz bırakmalı (estetik)  ve işlev kaybına (fonksiyonel ) neden olmamalıdır.  

Biyopsi ile tanı almış hastaya  tek tip tedaviyi dayatmak, bu tedavi modelinin yol açabileceği estetik ve fonksiyonel sonucu bir kader gibi sunmak yerine , her hasta için ona en uygun , diğer bir deyişle kişiye özel tedavi planlanmalıdır. Tedavi seçimini etkileyen hastanın yaşı/genel durumu , kanserin yerleşimi (göz çevresi,burun ve kulak yerleşimi önemlidir) , tümör çapı (>2cm) ve patoloji raporundaki  özellikler (infiltratif tip,perinöral/vasküler invazyon varlığı vb) ve nihayet şartlar uygun ise hastanın tercihidir..

 

KİŞİYE ÖZEL HANGİ TEDAVİ MODELİNİ  UYGULAYALIM?

Cerrahi Tedavi :

Biz cerrahların en tercih ettiği tedavi modelidir. Melanom dışı deri kanserlerinin (MDDK) çoğu  lokal anestezi ile yapılabilen kısa süren ameliyatla tedavi edilebilirler. Biyopsi amacı ile yapılan ameliyat biraz geniş tutularak (eğer bu işlem ciddi bir nedbe bırakmayacaksa) tanı ve tedavi işlemi aynı anda gerçekleştirilebilir. Estetik ve fonksiyonel açıdan risk taşıyan bölgelerde (göz çevresi,burun,kulak vb ), önce punch biyopsi ile tanı konmalı, patoloji alt özellikler tanımlanmalı  ve  ardından tedavi planlanmalıdır.

Tümörün cerrahi olarak çıkarılmasının (0.5-1.0 cm) ardından   yara dudaklarının karşı karşıya getirilerek  (primer) kapatılamadığı durumlarda, yaranın yakınından hazırlanan deri flepleri veya kanser yüzde ise, lokal flep veya tercihen kulak arkasından alınan tam kalınlıkta deri grefti  ile defekt  kapatılır. Burada kritik nokta, lokal kontrol,estetik ve fonksiyonel en iyi sonucu verecek   cerrahinin planlanmasıdır. Planlama ve uygulama  deri onkolojisinde tecrübeli plastik cerrah tarafından yapılmalıdır.  

 

 

 

 

 

Radyoterapi:

 Radyoterapi (ışın-şua tedavisi) seçilmiş  bazal hücreli deri kanseri (BHDK)  hastalarında küratif tedavi için bir alternatif olabilir. Yüksek enerjili ışınlar kanser hücrelerinin ölümüne neden olurlar. Şua tedavisi uzaktan (teleterapi) veya yakın mesafeden (yakın tedavi) uygulanır. Her iki tedavi modeli de uzun yıllardan bu yana kullanılmaktadır. Teknoloji ve deneyime paralel olarak tedavi süresi  değişmektedir. Teleterapi konusunda merkez ve tecrübe çok daha fazladır. Yakın mesafeden modern radyoterapi uygulaması nispeten daha yenidir. Yakın radyoterapi   brakiterapi başlığı altında 2 şekilde uygulanır; PLESIOTHERAPY (Montero A ve ark . High-dose-rate (HDR) plesiotherapy with custom-made moulds for the treatment of non-melanoma skin cancer . Clin Transl Oncol (2009) 11:000-000 ) ve İNTERSTİSYEL TEDAVİ dir.

 Plesioterapi brakiterapinin özel bir şeklidir ve küçük çaplı deri kanserlerinin tedavisinde giderek daha yaygın kullanılmaktadır, uygun aplikatör HDR (high döşe rate) tedavi cihazına bağlanır ve ışın tedavisi başlar. Fraksiyon sayısı azdır, hastanede yatmayı gerektirmez, anestezi, ameliyathane ,hastanede yatma gibi olumsuz yanları yoktur, acısız ve ağrısızdır. Lokal kontrol oranları çok yüksek, estetik ve fonksiyonel sonuçları çok yüz güldürücüdür.

İNTERSTİSYEL TEDAVİ’nin dudak kanserlerinin tedavisinde kullanılması ve bu konuda deneyimin artması önemli bir gelişmedir (Ayerra AQ ve arkları .HDR and LDR Brachytherapy in the Treatment of Lip Cancer: the Experience of the Catalan Institute of Oncology. J Contemp Brachytherapy v.2(1); 2010 Mar PMC5183642) ,Dudakta doku kaybı olmaz,ağız hareketlerinde asimetri görülmez.

Uzak ve yakın radyoterapi ciddi bir planlama ve uygulama gerektirir. Buna rağmen   erken dönemde deride kızarma,yüzeyel yara oluşması görülebilir,bu yaralar kendiliğinden kapanır.Uzun dönemde deride incelme,yüzeyel damar genişlemesi,renk değişikliği ve nadir olarak kanser gelişmesi olabilir. Lokal kontrol oranları çok yüksek,estetik ve fonksiyonel sonuçları çok yüz güldürücüdür.

Küretaj (kazıma) ve elektrikle kurutma :

Kanserli bölge kaşık şeklindeki bir küretle kazınır, özel bir cihazdan sağlanan elektrik akımı ile kanama durdurulur ve kanser hücreleri öldürülür. Sonunda düz, beyaz bir iz kalır. Bu işlem deri kanserlerine alışkın bir deri hastalıkları uzmanı tarafından yapılmalıdır.Nüks riski yüksektir.

Dondurma yöntemi ile tedavi (cryosurgery) :

Küçük deri kanserlerinin tedavisinde aşırı soğuk kullanılabilir. Sıvı nitrojen tümör üzerine uygulanır, anormal hücreler ölür. Buzların çözülmesinden sonra ölü dokular vücuttan ayrılır. İşlemin ikinci kez uygulanması gerekebilir. Bu işlem genellikle acıtmaz, uygulanan bölgede ağrı ve şişlik olabilir. İyileşme sonrası beyaz bir iz kalabilir. Kesinlikle bu konuda uzman bir doktor tarafından uygulanması gereken bir tedavidir.Nüks riski yüksektir.

Lokal kemoterapi :

Krem yada losyon şeklindeki antikanser ilaçlar aktinik keratozda olduğu gibi yüzeyel deri kanserlerinde de lokal olarak kullanılabilir. Fluorouracil (5-FU) birkaç hafta boyunca hergün lezyon üzerine uygulanır. Uygulama sırasında yoğun inflamasyon görülür, zamanla geçer, genellikle iz kalmaz.

Prof. Dr. Sıdıka Kurul

Whatsapp    -   E-Mail   -   Phone

ESTET, Yıldızposta Cad. Ayyıldız Sitesi A Blok, Gayrettepe - İstanbul