Kendi kendine deri muayenesi nedir, nasıl yapılır ?

Kendi kendine deri muayenesi nedir, nasıl yapılır ?

Vücudun koruyucu örtüsü olan deri üzerinde, çok değişik lezyonlar (sivilce,ben, kabarıklık, kızarıklık,yara vb) gelişebilir. Kanser de deride gelişen lezyonlardan biridir. Deri kanserleri, vücudun görünen yerlerinde ortaya çıktığı için, insanın kendi derisini muayenesi/kontrol etmesi (aynen kendi kendine meme muayenesinde olduğu gibi) derideki değişiklerin erken fark edilmesini, dolayısıyla deri kanserinin erken teşhis edilmesini sağlar. Herkesin, ayda bir ayna yardımı ile kendi kendine derisi muayenesi yapması, yılda bir kez de deri muayenesi için doktora gitmesi önerilmektedir. Her yeni oluşum, ben, leke, kahverengi nokta, yara ya da ülser varlığında doktora danışılması gerekir.

Deride en sık görülen kanser (malign tümör) bazal hücreli deri kanseridir [Basal cell carcinoma (BCC)] ve nadiren öldürücüdür. Tedavi edilmediği takdirde, bulunduğu yerde büyüme/genişleme/derinleşme gösterir, baso-squamöz deri kanserine dönüşebilir. Squamöz hücreli deri kanseri [squamous cell carcinoma (SCC)] bulunduğu yere bağlı olmakla birlikte, tedavi edilmediği takdirde bazen ölümcül olabilir. Derideki bir oluşum, aşağıdaki belirtileri gösteriyorsa, sık rastlanan deri kanserleri akla gelebilir; Kaşınan, acıyan, kabuk bağlayan, kanayan ya da akıntı yapan bir leke, siğil, inci gibi parlayan bir kabarıklık (nodül), çukurluk, Beyaz, sarı ya da nasır gibi sert yara, ya da kırmızımsı tahriş olmuş bir alan, 2-3 haftada iyileşmeyen açık yara Melanom (maliğn melanom,malignant melanoma,ben kanseri) deri kanserleri içinde hayati tehlike riski yaratabilen bir tümördür.

Melanom, iyi huylu benlerle sıklıkla karıştırılır. İyi huylu ben ile melanom arasında, kişinin kendinin fark edebileceği önemli farklar vardır. Aşağıda tarif edilen ABCDE kriterleri, olası melanomu iyi huylu ben'den ayırt etmeye yardımcı olur.

Melanomun ABCDE'si

A (Asimetri) Ben asimetriktir, ortadan ikiye ayrıldığında parçalar birbirine eşit değildir, iki yarı birbirine uymaz.

B (Border/sınır) Ben'in çevresi/kenarları dantela gibi düzensizdir.

C (Color/renk) Ben'in renginde değişim olur, renk koyulaşabilir ( esmer, kahverengi,mor,siyah),inci gibi yarı şeffaf hale gelebilir veya renk alacalanması/çok renklilik ortaya çıkabilir.Renk kaybolabilir.

D (Diameter/çap) Ben'in çapı 6 mm den daha büyüktür.

E (Evoluation/değişim) Ben deri ile aynı hizada iken üzerinde herhangi bir kabarıklık oluşabilir. Bende küçülme,silinme gibi değişimler görülebilir.

Kendi kendine deri muayenesi için parlak ışığa, büyük boy aynaya, el aynasına, iki iskemleye veya tabureye ve saç kurutma makinasına/tarağa ihtiyaç vardır.

1.Boy aynasının önünde durun,

a) yüzünüze -özellikle burun,dudaklar, ağız ve kulakları-, boynunuza,

b) göğsünüze (kadınlar meme derisi ve meme altına da bakmalıdır) karnınıza,

c) sırtınıza,

d) bacaklarınızın ön,iç ve dış yan ve arkasına

e) eller, parmaklar,avuç içleri, tırnaklar ve ön kolunuzun ön ve arkasını,kollarınızın alt ve üst tarafı dahil her tarafını kontrol edin.

2.Bir tarak veya saç kurutma makinası ya da elinizle saçlarınızı aralayarak saçlı derinizi kontrol edin.

3. Boy aynasına sırtınızı dönün ve el aynasını kullanarak

a)saçlı derinin arka bölümleri,kulak arkası,boynunuzun arkasını,

b)omuzlarınızı ve sırtınızın üst kısmını kontrol edin.

c) Gövdenizin alt kısmını,kalçalarınızı ve bacaklarınızın arkasını görmek için iki aynayı da kullanın.

4. Bir tabureye oturun, ayağınızı başka bir sandalyeye uzatın. El aynasını kullanarak genital bölgenize bakın. Bacaklara, özellikle ayak bileklerine, ayakların üstüne ve altına ve ayak parmaklarının arasına ve tırnaklarınızın altına bakın.

Bir sonraki kontrolünüzde değişiklikleri not edin. Özellikle boyut, şekil ve renk değişikliklerine ve yeni oluşumlara dikkat edin. Eğer derinizde şüpheli herhangi bir değişiklik/oluşum mevcutsa doktora müracaat etmeyi ihmal etmeyin.

Prof. Dr. Sıdıka Kurul

Whatsapp    -   E-Mail   -   Phone

ESTET, Yıldızposta Cad. Ayyıldız Sitesi A Blok, Gayrettepe - İstanbul